Çevrimiçi Sınav ve Mülakatlarda Yapay Zekadan Kopya Çekme Nasıl Engellenir?
1) Online Sınav veya Mülakattan Önce Adayın Sınav Ortamını Kontrol Edin
Çevrimiçi sınav ve mülakatlarda kopya girişimlerini önlemenin en iyi yolu, fiziksel ortamı denetlemektir.
Ekran Paylaşımı İsteyin
Adaydan sadece tarayıcı sekmesini değil, "Tüm Ekranı" (Entire Screen) paylaşmasını isteyin. Böylece kenarda açık duran ChatGPT penceresini veya notları görebilirsiniz.
Kulaklık Kontrolü
Büyük kulak üstü kulaklıklar yerine mümkünse kulaklıksız veya basit kulaklıklarla görüşme isteyin. Kopyada uzmanlaşan kişiler, soruları yapay zekaya dinletip cevabı kulaklıktan duyabilir.
İkinci Ekran Tespiti
Adayın gözleri sürekli kameranın sağına veya soluna kayıyorsa, muhtemelen orada ikinci bir monitör vardır. "Masanızı görebilir miyim?" demekten çekinmeyin.
2) ChatGPT'den Kopya Çekmek Nasıl Önlenir?
Sadece kamera açtırmak yetmez; sistem tarafında da yapay zeka kullanımını zorlaştıracak engeller koymalısınız.
Copy-Paste (Kopyala Yapıştır) Yasağı
Sınav arayüzünde sağ tık ve yapıştırma (CTRL+V) özelliklerini kapatın. Aday soruyu yapay zekaya manuel olarak yazmak zorunda kalırsa çok zaman kaybeder.
Süre Kısıtlaması (Timeboxing)
ChatGPT kullanmak hız gerektirir. Soru başına süreyi "düşünme payı + 10 sn" olarak ayarlayın. Adayın soruyu yapay zekaya yazıp, cevabı okuyup sisteme girmesi için vakti kalmamalıdır.
Görsel Sorular Sorun
Metin yerine ekran görüntüsü veya grafik içeren sorular sorun. AI görseli okuyabilse de, metni kopyalayıp yapıştırmaktan çok daha yavaştır.
Tarayıcı Odağını İzleme
Sınav yazılımınız varsa, adayın sınav sekmesinden başka bir sekmeye (örn. ChatGPT'ye) geçip geçmediğini loglayın ve uyarı verin.
3) Yapay Zekanın Yanıtlayamayacağı Sorular Sorun
Ezber veya teorik soruları ChatGPT gibi yapay zekalar birkaç saniyede cevaplar. Bu yüzden "vikipedisel" sorular sormayın.
❌ Yanlış Soru Tipi
"React'te state yönetimi nasıl yapılır?"
Risk: Aday bu soruyu AI'ya yazar, çıkan metni okur.
✅ Doğru Soru Tipi (Senaryo)
"Geçen projenizde React state'i yönetirken yaşadığınız en büyük kriz neydi ve bunu nasıl çözdünüz?"
Avantaj: AI adayın kişisel geçmişini bilemez. Detay istedikçe yapay zekadan kopya çeken aday tıkanır.
4) Teknik Mülakat ve Kodlamada Yapay Zekadan Kopya Çekmek
Kodlama Mülakatı İçin Checklist
5) Adayın Yapay Zekadan Kopya Çektiği Nasıl Anlaşılır?
Göz Teması Kaybı
Aday kameraya değil, sürekli ekranın belirli bir noktasına (örneğin sol alta) bakıyorsa veya gözleri satır satır bir şey okuyormuş gibi hareket ediyorsa, yan ekrandan veya pencereden AI cevabını okuyordur.
Robotik Cevaplar
Sözlü cevaplar "Genel olarak", "Özetlemek gerekirse", "Bir diğer önemli husus" gibi aşırı kurumsal ve kitabi ise şüphelenin. Doğal konuşma daha dağınıktır.
Gecikmeli Cevap
Soruyu sorduktan sonra aday 5-10 saniye sessiz kalıp, sonra aniden "mükemmel ve akıcı" bir cevap veriyorsa dikkat edin.
Yazma Hızı
Canlı kodlama sırasında aday hiç hata yapmadan, hiç silmeden, duraksamadan makine gibi kod yazıyorsa; bu insan davranışı değildir. İnsanlar yazar, siler, düşünür.
